Tags
Berlijn, Gent, klimaat, klimaatverandering, scholierenprotesten voor het klimaat, staken voor het klimaat
De samenhangen tussen ervaringen en gebeurtenissen die een periode van een jaar of een half jaar kleuren, worden mede bepaald door bewegingen in de samenleving, situaties of stemmingen die tekenend zijn voor de betreffende maanden.
Zoals een paar jaar geleden de aanslag in Brussel, en de militaire duo’s die in Belgie zichtbaar werden op straat, op plekken met veel publiek, stations, bioscopen. Of de maanden dat er vluchtelingen zaten in dezelfde internationale treinen waarmee ik een aantal keren in de avond terugkeerde in Amsterdam.
En deze keer, was er deze keer een rode draad, of meer rode draden?
Ja, het klimaat, al eerder genoemd. Op meerdere manieren.
De tien dagen in februari in Gent, had ik, uiteraard zou ik zeggen, genoeg warme kleren bij me. Een van de mooiste herinneringen aan de stad dateert van februari 2012, vanwege bevroren grachten en winterse stadsgezichten. Middeleeuwser en idyllischer als toen kan Gent nooit worden. De charme van reizen in de wintermaanden. In Berlijn maakte ik tot nu toe de meeste kou, sneeuw en ijs mee.
Allemaal ver weg natuurlijk, in tijd en in omstandigheden, maar wat er nu gebeurde contrasteerde er toch wel heel erg mee. Dit jaar werd warme kleding al na een paar dagen volledig overbodig. Vaak liep ik door de stad zonder jas aan, in een milde zon. In de overgangsperiode , toen ik er min of meer door werd overvallen, had ik het telkens veel te warm, en dan liep ik al snel met een jas te sjouwen.
De februariwarmte een gevolg van de klimaatverandering?
Het is altijd moeilijk om dat een op een zo te zeggen, elke keer weer, genoeg aanleiding, sindsdien zijn er opnieuw allerlei records gebroken. In ieder geval is er iets aan de hand, allerlei objectieve gegevens tonen dat aan, of het nu gaat om het smelten van de ijskap of de toename van de gemiddelde temperaturen.
Veel is niet meer af te doen als een incident, al een hele tijd niet. Over de oorzaken is iets minder eenduidigheid maar er is toch wel genoeg eensgezindheid over de conclusie dat er iets moet gebeuren.
Een Zweedse scholiere trok aan de bel. En zeker in Belgie kreeg ze navolging. Elke donderdag staakten scholieren, wekenlang. Mijn eerste week in Gent had ik geluk, juist op donderdag had ik maar een lesuur, op een totaal van meer dan twintig.
Van die betreffende groep was een derde afwezig, dat viel mee.
Ik vond het lastig: aan de ene kant gunde ik ze hun proces, aan de andere kant had ik elk uur nodig tijdens mijn aanwezigheid. In mijn positie als gastdocent heb ik geen mogelijkheden om in te halen. Als ik er ben, moet het gebeuren.
Uiteindelijk heb ik er niet echt last van gehad, het heeft geen bijzondere moeilijkheden veroorzaakt. De grootste afwezigheid maakte ik nota bene op een vrijdag mee, op de Wispelberg in Gent, dat bleek de dag van een algemene staking. Gelukkig alleen ’s ochtends, niet alleen voor scholieren. Die keer werkte ik met een klein clubje, deel van een zesde klas, aan Debat en Essay. Met hen kon ik voldoende basis leggen met het oog op de voortgang.
Een van de aanwezige leerlingen was E., een meisje van Afrikaanse afkomst. Van haar ouders mocht ze absoluut niet staken, streng verboden. Geen splinter van het onderwijs dat ze kon krijgen, mocht ze verspillen. Ze nam haar positie luchtig op, vergrootte het cultuurverschil dat hier werd blootgelegd niet uit.
Ze begreep de een, ze begreep de ander. Haar rustige, zelfbewuste houding maakte indruk op me.
In een eerder fragment beschreef ik al dat ik een keer met de bus langs zo’n donderdagse demonstratie kwam. Daar was ook in Nederland veel aandacht voor. Haagse scholieren lieten zich inspireren door hun Belgische collega’s en organiseerden ook demonstraties en stakingen. Het kwam er in Nederland maar een paar keer van.
Ik dacht weer wel:een beetje history in the making, al moet nog blijken hoe ver het gaat. Er moet iets gebeuren, maar het gaat om iets groots en welke eisen stel je binnen welk tijdsbestek? Wanneer vind je dat jouw regering faalt? Hoe lang ga je door met het donderdagse stakingen?
Hoe houd je druk op de ketel? Dat is ongetwijfeld nodig, maar wat is redelijk?
Je kunt acties ook regelmatig laten terugkeren, mede aan de hand van stappen van overheden. Een evenwicht zoeken, dat kan overtuigen. Niet de indruk wekken dat een vaste stakingsdag na een tijdje opgevat kan worden als een vaste spijbeldag.
Geen verwarring scheppen over bedoelingen.
Ik ben benieuwd hoe dit verder gaat. Of en hoe die scholierenacties vervolgen krijgen, in het nieuwe schooljaar.
Klimaatverandering zal op de agenda blijven staan, dat staat wel vast.