De start van het seizoen was levendig en afwisselend, met een mengeling van nieuwe en meer reguliere zaken, vanaf nu wordt het werkelijk heel vol. Dat gaat zeker zes maanden duren, met een korte onderbreking van de kerstvakantie. Het zal spannend worden hoe ik alle activiteiten die ik moet en wil doen naast elkaar kan uitvoeren, dat zal af en toe puzzelen worden. En af en toe zal ik nee moeten zeggen. De kunst is de beste afwegingen te maken, dat is absoluut mogelijk, ik zal wel mijn hersens erbij moeten houden.
We gaan met de vierde klas van de afdeling media en theater op het Haarlemcollege een tweede versie maken van Victory over the sun, de opera van de Russische pre-dadaIsten uit 1913. Binnenkort al bijna twee volle weken, de start die voor de leerlingen geldt als een stage, dat hakt erin. We eindigen waarschijnlijk weer met een opvoering in het Stedelijk Museum.
Ik heb al een nieuw script gemaakt, opnieuw ben ik volgens de bedoeling dicht bij de oorspronkelijke tekst gebleven. Hier en daar heb ik wel andere fragmenten geschrapt en andere er juist in gelaten, waardoor net wat andere nadrukken en accenten ontstaan. Bijvoorbeeld; de vorige keer heb ik de proloog helemaal gehandhaafd, een lange moeilijke tekst die lastig te onthouden is en dat hebben we toen opgelost door alle spelers een aantal regels te geven en hen met zijn allen de ‘nieuwlichters’ te laten zijn, degenen die de proclamatie doen. Een voor een lopen ze naar katheders die voorop het toneel staan en verkondigen vandaar hun deel van de tekst.
Het stuk vraagt om oplossingen in mise en scene, in actie-reactiepatronen, in voordracht. Deze keer zijn maar twee mensen de nieuwlichters en is de proloog enorm ingekort.
De grootste verandering zit hem in het idee dat van begin tot eind het volk, de menigte aanwezig is en reageert, al is het maar met oh’s en ah’s, of met korte zinnetjes als ‘pas op’. Van het volk, de menigte kan telkens iedereen deel uitmaken die op dat moment niet een andere rol speelt, en het transformeert ook de hele tijd, soms is het volk een groepje dat in een kring gezeten luistert naar een voorlezer, een ander moment springen ze recht om te buigen voor de keizers. In feite gebruiken we hier ideeën uit een eerdere productie, metamorfosen van Ovidius, zo wordt alles altijd weer opnieuw gebruikt en in een totaal nieuwe setting en vorm voortgezet. Altijd weer wordt het oude nieuw en het is vaak zoeken waar het oude ophoudt en het nieuwe begint, meestal bestaat het nieuwe uit soms onnavolgbare mengvormen.
*
Kijk in mijn ogen, met kinderen en ouderen schrijven over je thuis voelen of juist niet, over je geborgen en veilig weten of juist niet, begint binnenkort ook weer. Telkens drie dagen, in Brabant, Utrecht en Noord-Holland voornamelijk. Aan het eind weer een voorstelling met zijn allen.
Ik ben benieuwd, de mensen in verzorgingstehuizen die meedoen zullen steeds vaker of dementerend of lichamelijk zwak zijn, of last hebben van de gevolgen van een hersenbloeding bijvoorbeeld. Ze zullen vaker niet kunnen schrijven, of slecht kunnen praten, noem maar op. Dat heeft te maken met de veranderingen in die verzorgingstehuizen, steeds meer blijven daar degenen achter die zo slecht zijn dat ze geen andere keuze hebben. Anderen blijven vaker zo lang mogelijk op zichzelf wonen of zoeken andere woonvormen.
Maar verhalen hebben ze altijd. Vorig jaar al heb ik een aanpak ontwikkeld waarbij ik hun verhalen zo snel als ik kan noteer, soms ook met hulp van anderen, en er een soort prozagedichten van maak. Die vorm heeft vooral met ritme en regelindeling te maken, die maken de tekst helder en hanteerbaar voor de ouderen. Bijna altijd zeggen ze als ze die terughoren: ‘Ja, zo was het’, tevreden en wel. Dat probeer ik ook altijd: wat ze vertellen volledig tot zijn recht laten komen.
Het zal altijd improviseren blijven, altijd zal ik beginnen met: goed luisteren, elk woord serieus nemen. Overal, op welke manier ook, de sterke anekdotes, de veelzeggende herinneringen en de poëzie in de verhalen opdiepen.
Victory over the sun, deel 2 en Kijk in mijn ogen, deel 2
27 maandag okt 2014
Posted Uncategorized
in